Mutare biedt een platform voor iedereen binnen Emmaüs die ruimte zoekt voor een eigen invulling van de geloofsbeleving en persoonlijke geloofsontwikkeling, voor de weg naar binnen, voor diversiteit in de uitleg van de Bijbel en theologische inzichten, voor interreligieuze belangstelling en meditatieve activiteiten.  

Kerngroep Mutare:

Jan van der Hauw

Petra Verra

Esther van Well

Cees van Wijk

Adrie Zaalberg

Vacant

telefoon

650405

618328

611313

744145

616934

-

Meditatieve Diensten

Enkele malen per jaar werkt Mutare mee aan de voorbereiding van 'diensten met een meditatief karakter'. De eerst volgende meditatieve dienst is op zondagavond 28 januari 2024, met Ds. Elise Jansen. In 2024 volgen daarna nog 3 diensten op 12 mei met Ds. Elizabeth Post (Huis ter Heide), 22 september met Ds. Piet van Veldhuizen (H.I. Ambacht) en 17 november (wordt ingevuld door het pastorale team van Emmaus).

Meditatiebijeenkomsten

Mutare evalueert op dit moment de organisatie van de meditatiebijeenkomsten op elke 2e vrijdagavond van de maand. Zodra bekend is of en hoe we weer doorgaan met deze meditaties, wordt dit via de gebruikelijke kanalen bekendgemaakt.

Inspiratiebijeenkomst

Om ruimte te maken voor het proces op weg naar Emmaus 2.0 is de 'Inspiratiebijeenkomst' definitief verschoven naar het volgende seizoen. Zodra er meer bekend is zal dit worden gecommuniceerd via de kanalen die daarvoor beschikbaar zijn, zoals de Emmaus-app.

Boekenlijst

Wil je je wat meer verdiepen in ‘Veranderend geloven’ dan kunnen de boeken uit de boekenlijst je misschien verder op weg helpen.

Mutare hanteert voor haar functioneren de volgende uitgangspunten:

Mutare maakt onderdeel uit van de protestantse wijkgemeente Emmaüs, een veelkleurige geloofsgemeenschap. Mutare respecteert ieders individuele geloofsbeleving. Mutare hoopt op een gemeenschap waarbinnen iedereen vrijmoedig kan spreken over en kennis mag nemen van de individuele geloofservaringen, waardoor men elkaar weet te inspireren.

Mutare onderschrijft het belijden van de PKN, mede uit verbondenheid met de ontstaansgeschiedenis ervan. Mutare draagt de ruimte die er binnen Emmaüs is voor de verscheidenheid in de uitleg van dit belijden een warm hart toe, evenals de veelkleurigheid van de liturgische praktijk, zoals die zich ook binnen de PKN ontwikkelen. Mutare verwacht dat de verbondenheid in Christus binnen Emmaüs steeds voelbaar is, met respect voor ieders persoonlijke zoektocht, geloofsopvatting en beleving.

Daarnaast wil Mutare ook zelf vorm geven aan het platform voor veranderend geloven vanuit de weg naar binnen, verbonden met boven, met oog voor verschillende theologische inzichten. Wij doen dit door medewerking aan meditatieve diensten in overleg met de Taakgroep Eredienst en verschillende andere activiteiten, zoals leesgroepen, kloosterbezoeken, het uitnodigen van sprekers en meditatieve activiteiten. Mutare ondersteunt de veelzijdigheid van het programma van V&T en het bestaan van Taizé diensten.

In de omgang met elkaar laten we ons leiden door de vrucht van de Geest: liefde, vreugde en vrede, geduld, vriendelijkheid en goedheid, geloof, zachtmoedigheid en zelfbeheersing. 


Jaarverslag Mutare september 2022 t/m augustus 2023.

Meditatieve diensten

Op 25 september 2022 was er een meditatieve dienst met Ds. Piet van Veldhuizen, op 27 november met Ds. Ton Zoutman. Op 29 januari 2023 ging Ds. Erick Versloot voor en op 14 mei Ds. Elizabeth Post. Op 4 juni 2023 was er ochtenddienst met meditatief karakter in het kader van het kennismaken van de gemeente met de ‘bijzondere diensten’ die er binnen Emmaüs bestaan.Al deze diensten werden mede voorbereid door 2 à 3 vertegenwoordigers vanuit Mutare.

Mutare heeft ter gelegenheid van de dienst van 4 juni een publicatie uitgebracht met een uitleg over ‘christelijke meditatie’ en een toelichting op de liturgie van meditatieve diensten.

Ook in het seizoen 2023/24 staan er weer 4 meditatieve diensten ingepland. De data zijn afge-stemd in de TG Eredienst. Mutare hanteert een lijst van gastpredikanten die kunnen voorgaan in meditatieve diensten.

Meditatiebijeenkomsten

Ook in het afgelopen seizoen zijn er, steeds op de 2e vrijdagavond van de maand, weer meditatie-bijeenkomsten gehouden. Daarbij wordt een tekst gelezen (‘Lectio Divina’), waarop vervolgens gemediteerd wordt, afgewisseld met meditatieve muziek.

Vergaderingen

De kerngroep vergaderde afgelopen seizoen op 3 november en 19 december 2022 en 15 februari en 13 april 2023. In het kader van de samenwerking met de Taakgroep Bouwen & Ontmoeten hebben 2 leden van de kerngroep vanaf maart 2023 deelgenomen aan de vergaderingen van die taakgroep.

Lezingen en Inspiratiebijeenkomst

In verband met de beperkte mogelijkheden door de onzekere nasleep van Corona konden er nog geen lezingen worden ingepland. De “Inspiratiebijeenkomst”, die door corona al 2x was uitgesteld, is opnieuw uitgesteld, om de activiteiten rond het proces ‘op weg naar Emmaüs 2.0’ ruim baan te geven. In het volgende seizoen zullen deze activiteiten weer worden opgepakt.

Regelmatig worden de mensen die op de mailinglist van Mutare staan, 65 personen, via een nieuwsbrief (mail) op de hoogte gehouden van het wel en wee van Mutare. Op de website van Emmaüs is Mutare aanwezig met een eigen pagina en een boekenlijst.


 DE MEDITATIEVE DIENST

Toelichting op de meditatieve liturgie (op verzoek van de Taakgroep Eredienst, juni 2023)

In een wereld zonder pauze, is rust een kostbaar geschenk.

Waarom deze toelichting

Onze wijkgemeente organiseert verschillende soorten diensten. Sinds een aantal jaar worden er 4x per jaar ook meditatieve diensten georganiseerd.

Dit boekje dient als toelichting hierop, als onderdeel van de begeleide vieringen die de Taakgroep Eredienst organiseert n.a.v. het Gemeenteberaad 2022. Er komt aan de orde wat christelijke meditatie is en hoe meditatieve diensten zijn opgebouwd.

De meditatieve dienst in het kort

Wat is een christelijke meditatieve dienst? Dit is een kerkdienst waarin ruimte is voor stilte om nader tot God te komen. Ook speelt in deze dienst rustige muziek een grote rol.

Stilte en muziek creëren rust, waardoor woorden uit de bijbel of die van een predikant eruit lichten en kunnen bezinken. In de vertraging ontstaat ruimte voor bezinning. Er is tijd om de woorden te verwerken, of om het mysterie van God te ervaren. 

Praktisch gezien worden deze diensten bij Emmaüs voorbereid met een groepje van 2 of 3 gemeenteleden. Meestal zingt bij deze dienst de Cantorij, daarom zijn ook zij betrokken. In de voorbereiding worden het thema, de liederen, de te lezen bijbelteksten, gedichten, afbeeldingen, etc. afgestemd.

OPBOUW VAN DE MEDITATIEVE DIENST

Bij een meditatieve dienst is het belangrijk om een vaste opbouw aan te houden. Dat geef herkenbaarheid en draagt bij aan het meditatieve karakter: de gemeente weet wat zij kan verwachten wat nog meer rust geeft aan de dienst. De meditatieve dienst kent daarom een aantal vaste liturgische onderdelen bij aanvang, zoals:

  • Welkom, mededelingen
  • Intochtslied
  • Bemoediging en groet
  • Drempelgebed
  • Lied
  • Eventueel een korte toelichting op het thema

Na deze start volgen er meestal 3 meditatieve blokjes rondom het Woord.

Het Woord-gedeelte of meditatieve deel wordt opgebouwd uit een herhaling van:

  • Lezing bijbelgedeelte, eventueel aangevuld met een lezing van een spirituele tekst, een gedicht en er wordt ook vaak gebruik gemaakt van beelden.
  • Een gedachte ter overweging of een overdenkingsvraag voor de stilteperiode
  • Stilte ca. 3 minuten
  • Afgesloten met een lied of direct naar een volgende lezing

Ook de afsluiting van de dienst bestaat uit herkenbare liturgische elementen:

  • Collecte
  • Lied
  • Dankgebed en voorbeden
  • Stil gebed
  • een vorm van het ‘Onze Vader’
  • Slotlied
  • Wegzending en zegen, beantwoord met gezongen ‘Amen’

Muziek speelt een belangrijke rol in deze diensten. Bijvoorbeeld de keuze van liederen draagt bij aan het meditatieve karakter van de dienst, denk aan liederen die herhalend worden gezongen. Ook de muziekkeuze van de organist voor, tijdens en na afloop van de dienst bepaalt mede de meditatieve sfeer.

Emmaüs volgt deze opbouw bij een meditatieve dienst.

WAT IS CHRISTELIJKE MEDITATIE?

Het woord ‘mediteren’ komt van het Latijnse ‘meditari’, dat nadenken of overdenken betekent. In het christendom is meditatie al eeuwen een vorm van spirituele oefening, net als in andere religies trouwens. Kenmerkend bij christelijke meditatie is dat de stilte een belangrijke manier om tot nadenken en tot God te komen. Een veelgekozen vorm is die van de Lectio Divina.

Lectio Divina

Een vorm van christelijke meditatie is Lectio Divina (‘Goddelijke lezing’). Dit is een vorm van meditatief of spiritueel lezen. Bij deze vorm van mediteren gaat het er vooral om wat een tekst met je doet, het krijgen van informatie is minder belangrijk.

Het is een manier van lezen waar al in de bijbel zelf naar verwezen wordt, bijvoorbeeld in Romeinen 10:8: ‘Maar vervolgens zegt Mozes: Het woord is dicht bij u, in uw mond en in uw hart – en dat betekent: de boodschap van het geloof die wij verkondigen is dicht bij u.’

Deze innige omgang met het woord van God is in de eerste eeuwen van het christendom vooral beoefend door de zogenaamde ‘woestijnvaders en -moeders’, christenen die zich terugtrokken in de stilte van de wildernis om zich zo beter te kunnen richten op de weg die God met hen wilde gaan. Deze manier van lezen is later verder uitgewerkt in de kloostertraditie en wordt tot op de dag van vandaag in kloosters beoefend.

Deze manier van lezen staat in veel opzichten haaks op hoe wij geleerd hebben te lezen. Onze manier van lezen is er vaak op gericht informatie en kennis te vergaren, het liefst in zo kort mogelijke tijd. Voor ons staat het ‘begrijpen’ van de tekst voorop.

‘Lectio Divina’ is daarentegen een manier van lezen die erop gericht is te horen wat God de lezer vandaag in de tekst wil zeggen. Daarin staat het ‘ontvangen’ centraal. De lezer stelt zich open voor de beweging van de Geest in de tekst.

Het gaat in deze manier van lezen juist om ‘vertraging’, om het ‘herkauwen’ van de tekst. In plaats van dat ik de tekst ‘lees’, wil de tekst mij ‘lezen’. ‘Lectio Divina’ wil mij openen voor de Godsontmoeting en voor het ontdekken van het geheim van mijn leven.

Ontdekken, in plaats van het zelf te bedenken of aan te nemen. Het gebeurt in de vierslag van lectio – meditatio – oratio – contemplatio, Latijn voor lezing – overweging – gebed – het schouwen van God. Hierna staat per onderdeel uitgelegd wat de bedoeling is.

De 4 onderdelen van de Lectio Divina:

  1. Lectio/lezing

Lees de tekst langzaam en (zo mogelijk) hardop en luister naar wat je hoort. Lees de tekst in stilte nog een paar keer. Sta al lezend stil bij woorden of zinnen die je raken of bij je haken.

  1. Meditatio/overweging

Stel jezelf de vraag: wat roepen deze woorden of zinnen bij mij op? Hoe raken ze aan mijn eigen leven? Welk licht laten ze daarop vallen? ‘Herkauw’ met deze vragen wat je gelezen hebt.

  1. Oratio/gebed

Spreek het verlangen dat de tekst in je oproept uit naar God.

  1. Contemplatio/beschouwing

Vertraag en blijf een tijdje in stilte in de liefdevolle aanwezigheid van God. Proef en geniet!

Voorbereidingsgroep Meditatieve Diensten

De tekst uit dit boekje is mede gebaseerd op informatie van de officiële PKN-website www.protestantsekerk.nl